Trong năm 2020, thị trường CNTT Việt Nam đã có sự tăng trưởng mạnh cả về số lượng sản phẩm, nền tảng, dịch vụ, cùng với nhiều bước tiến mạnh mẽ hơn trên thị trường trong nước và quốc tế.
Bài viết tóm lược một số điểm điểm nổi bật trong năm và các chiến lược tương lai của ngành CNTT dưới góc nhìn của ông Trương Gia Bình, chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA).
Các mô hình kinh doanh mới đã trở thành xu hướng tất yếu vào năm 2020 trong bối cảnh COVID-19 bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Các thành viên của VINASA có điểm gì nổi bật trong năm qua?
Trương Gia Bình, Chủ tịch VINASA
Ông Trương Gia Bình: Các báo cáo gần đây cho thấy CNTT là một trong những lĩnh vực ít bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu. Tuy nhiên, ở một mức độ nào đó, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn phải đối mặt với những thách thức trong việc hỗ trợ khách hàng doanh nghiệp và cả trong việc chuyển đổi mô hình kinh doanh của họ. Giống như trong các lĩnh vực khác, doanh nghiệp CNTT phải liên tục nhìn lại và điều chỉnh các kế hoạch và mô hình kinh doanh cho phù hợp hơn với bối cảnh bình thường mới.
Trong kinh doanh, doanh nghiệp tăng cường thương mại, đưa sản phẩm lên đám mây để hỗ trợ khách hàng tốt hơn. Ngoài ra, họ cũng tập trung phát triển các mô hình tiếp thị nhằm dễ dàng tiếp cận khách hàng hơn trong bối cảnh mới.
Trong sản xuất, doanh nghiệp nhanh chóng xây dựng các mô hình sản xuất, vận hành mới an toàn và hiệu quả hơn. Một số công ty CNTT thậm chí cho phép nhân viên chỉ làm việc 50% thời gian tại văn phòng.
Chính phủ Việt Nam đã và đang đẩy mạnh chuyển đổi số trong các cơ quan nhà nước cũng như cộng đồng doanh nghiệp. Các thành viên của VINASA đã đón đầu xu hướng này như thế nào?
Ông Trương Gia Bình: Từ hai năm trước, VINASA và các công ty thành viên đã đi tiên phong trong xu hướng chuyển đổi số, đồng thời đặt ra sứ mệnh là người đi đầu trên con đường phát triển. Các doanh nghiệp CNTT Việt Nam đã và đang đẩy mạnh sự hiện diện của mình không chỉ ở thị trường trong nước mà còn cả quốc tế.
Họ đang cung cấp các dịch vụ tư vấn và giải pháp chuyển đổi kỹ thuật số cho nhiều tập đoàn lớn và hàng đầu trên toàn thế giới, từ Nhật Bản, Hoa Kỳ và EU. Các doanh nghiệp CNTT Việt Nam hiện đang có những bước đi táo bạo trên bản đồ CNTT toàn cầu, trở thành đối tác lớn thứ hai của Nhật Bản và Mỹ.
Các giải pháp công nghệ của Việt Nam cũng đã khẳng định được vị thế của mình trên thị trường quốc tế, với rất nhiều nền tảng AI mới lọt vào danh sách hàng đầu thế giới như Akabot, Dr. Aid, v.v.
Tại thị trường trong nước, doanh nghiệp CNTT Việt Nam và các công ty thành viên VINASA đã và đang có nhiều đóng góp trong việc giải quyết các vấn đề kinh tế xã hội. Các nhóm mạnh tập trung nguồn lực vào việc phát triển các nền tảng công nghệ bao gồm Viettel, FPT, MISA và Base; trong khi các nhóm nhỏ hơn và các công ty khởi nghiệp nghiên cứu các giải pháp và dịch vụ để giải quyết các vấn đề cụ thể.
VINASA đã và đang thực hiện một số chương trình thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số quốc gia. Bắt đầu từ năm ngoái, Hiệp hội đã làm việc với các nhóm liên quan để tổ chức sự kiện Ngày Chuyển đổi số Việt Nam (DX Day 2020); bình chọn các sản phẩm, giải pháp, dịch vụ số xuất sắc thông qua giải thưởng Sao Khuê; và tận dụng chuyển đổi kỹ thuật số ở các thành phố và tỉnh thông qua các giải thưởng và Hội nghị thượng đỉnh về các thành phố thông minh.
Năm 2021, ông nhận thấy các kịch bản có thể xảy ra cho thị trường CNTT trong bối cảnh đại dịch kéo dài là gì?
Ông Trương Gia Bình: Các công ty thành viên của VINASA đã và đang tập trung vào việc phát triển và cung cấp các giải pháp và dịch vụ kỹ thuật số. Đây là một xu hướng tất yếu. Ngành CNTT không đặt sứ mệnh dẫn dắt nền kinh tế - mà đặt sứ mệnh là nền tảng vững chắc cho ba trụ cột của chương trình chuyển đổi số quốc gia: chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.
Những tín hiệu tích cực của nền kinh tế Việt Nam và những chuyển động mạnh mẽ giữa các doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực kỹ thuật số phản ánh triển vọng tích cực cho các công ty CNTT trong dài hạn. Các mô hình kinh doanh và dịch vụ được thực hiện trên nền tảng kỹ thuật số mới của trí tuệ Việt Nam sẽ là động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước trong kỷ nguyên số.
Làm thế nào để các doanh nghiệp Việt Nam có thể thích ứng với thị trường ngày càng toàn cầu hóa và đạt được thành công trong giai đoạn phát triển mới?
Ông Trương Gia Bình: Thị trường trong nước và quốc tế đều rất quan trọng đối với ngành CNTT Việt Nam. Trong thời gian tới, các doanh nghiệp CNTT cần tập trung vào ba vấn đề trọng tâm.
Đầu tiên là đào tạo và phát triển nguồn nhân lực về số lượng và chất lượng. Thứ hai là đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) các nền tảng kỹ thuật số và giải pháp cho các vấn đề cấp bách nhất của đất nước một cách cụ thể. Và thứ ba là liên kết, hợp tác với nhau để tạo ra hệ sinh thái công nghệ quốc gia hoàn chỉnh và chuyển đổi số nhằm hỗ trợ sự phát triển của chính phủ, doanh nghiệp và toàn bộ nền kinh tế.
Đối với thị trường quốc tế, ngành cần nâng cao hơn nữa năng lực và quy trình cung cấp các dịch vụ chất lượng cao về tư vấn chuyển đổi số, dịch vụ R&D, thiết kế và phát triển các giải pháp kỹ thuật số, v.v.
Nhân lực CNTT sẽ vẫn là lợi thế lớn so với các thị trường khác như Mỹ, Nhật Bản, EU, Úc, Hàn Quốc và các thị trường khác, ít nhất là trong thập kỷ tới. Các lợi ích kinh tế, tri thức, xu hướng và chiến lược từ các nước phát triển sẽ được tập hợp và áp dụng tại Việt Nam, giúp đất nước hoàn thành mục tiêu chuyển đổi số quốc gia và phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong tương lai.
