Những năm gần đây, ngành Than đẩy mạnh áp dụng công nghệ cao trong khai thác, một mặt để thực hiện mục tiêu xây dựng mỏ hiện đại, ít người; mặt khác nhằm nâng cao chất lượng than, đảm bảo môi trường. Công nghệ đào chống lò bằng vì neo đã góp phần tiết giảm chi phí sản xuất, cải thiện điều kiện làm việc, nâng cao công tác an toàn lao động.

Công ty CP Than Núi Béo hiện là đơn vị có số mét lò neo lớn nhất ngành Than.

Công nghệ chống neo được Công ty CP Than Núi Béo áp dụng trong đào lò xây dựng cơ bản và lò chuẩn bị sản xuất từ giữa năm 2017. Đây là công nghệ chống giữ lò chủ động, khoa học, thay thế hiệu quả phương pháp chống giữ bị động bằng vì sắt và gỗ. So với trước đây, để thi công một đường lò mới bằng phương pháp chống vì sắt và chống gỗ, người thợ phải vận chuyển một khối lượng vật tư rất lớn. Thông thường, một thanh vì bằng sắt có trọng lượng từ 70-140 kg. Trong khi đó, một bộ neo chỉ nặng 11 kg. Như vậy, việc sử dụng kết cấu chống bằng vì neo giúp cho việc vận chuyển cũng như lắp đặt thuận lợi hơn nhiều so với phương pháp chống lò bằng vì sắt và gỗ.

“Đào lò vì neo vật tư gọn nhẹ, đỡ công mang vác, giúp thợ lò chúng tôi nhàn hơn nhiều so với công nghệ cũ. Ví dụ, so với việc đào chống lò bằng vì chống sắt, với những lò có tiết diện rộng thì thợ lò sẽ phải mang vác vật tư rất cồng kềnh, nặng nhọc” - Anh Nguyễn Văn Quyết, Tổ trưởng Tổ Sản xuất, Công trường Đào lò 1, Công ty CP Than Núi Béo, chia sẻ.

Chống giữ lò bằng vì neo cũng giúp tăng cường độ ổn định của thành vách lò, từ đó đảm bảo điều kiện làm việc an toàn cho người lao động. Cùng với những ưu điểm khác, như giảm được nhân công, tăng năng suất lao động, giảm giá thành đào lò, công nghệ vì neo đang trở thành công nghệ đào lò tối ưu tại Công ty CP Than Núi Béo nói riêng, ngành Than nói chung.

Từ năm 2000 đến nay, Công ty Than Nam Mẫu đã từng bước áp dụng công nghệ vì neo trong đào lò.

Tại Công ty Than Nam Mẫu, đào lò bằng vì neo được áp dụng thí điểm từ những năm 2000 khi ngành Than bước đầu đưa công nghệ này vào khai thác. Tuy nhiên, phải đến 3 năm trở lại đây, Công ty Than Nam Mẫu mới thật sự đạt được những bước tiến đáng kể trong công tác đào lò bằng vì neo. Ông Tạ Văn Đại, Phó Giám đốc Công ty Than Nam Mẫu, cho biết: “Hiện năng suất lò neo trung bình của Công ty đạt 0,13m/người, tăng gấp 40% so với năm 2015. Năm 2018, lò neo của đơn vị đạt trên 1.000m”.

Năm 2016 toàn Tập đoàn mới chỉ thực hiện được 6.200m lò neo, năm 2017 là 12.800m, năm 2018 là 23.400m. Tại nhiều mỏ, vì neo đang từng bước trở thành công nghệ đào lò truyền thống và chiếm tỷ lệ từ 70-75% tổng số mét lò đào mới. Việc phát triển mạnh mẽ công nghệ này giúp cho ngành Than đẩy nhanh được tốc độ đào lò, tiết giảm được chi phí sản xuất, đồng thời thúc đẩy các dự án khai thác ra than theo đúng kế hoạch.

Sử dụng khoan neo trước khi lắp đặt vì neo tại Công ty Than Uông Bí.

Về mặt kỹ thuật, kết cấu chống giữ lò bằng vì neo có thể sử dụng độc lập hoặc kết hợp với các loại hình kết cấu chống khác, như: Lưới thép, bê tông phun, khung thép để tạo thành kết cấu chống tổ hợp. Các đơn vị đang áp dụng phổ biến một số hình thức lò neo, như: Neo chất dẻo cốt thép, neo cáp, neo hỗn hợp.

Để thực hiện mục tiêu sản xuất trên 41 triệu tấn than trong năm 2019, TKV đang tiếp tục đẩy mạnh cơ giới đồng bộ trong khai thác than. Theo đó, công tác đào chống lò chuẩn bị cho các lò chợ cơ giới hóa cần phải được áp dụng rộng rãi các hình thức chống lò neo, nhằm giảm chi phí đào, xén lò, đặc biệt là với những lò chuẩn bị sản xuất có tiết diện lớn. Trong tình hình hiện nay, công tác đào chống lò bằng công nghệ vì neo sẽ là giải pháp ưu việt nhất để hiện thực hóa những mục tiêu sản xuất kinh doanh của TKV.

Hoàng Yến