Theo số liệu của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), 9 tháng của năm 2017, ô tô bán ra đạt 198.250 xe, giảm 8% so với cùng kỳ 2016. Với thị trường xe cũ, giá giảm nhiều nhất từ trước tới nay. Thống kê của VAMA cũng cho thấy, xe lắp ráp trong nước cũng giảm lượng tiêu thụ, dù giá đã giảm mạnh.
Trước lượng xe lắp ráp trong nước giảm 28% với chỉ 141.700 xe bán ra tính đến hết tháng 9 vừa qua, nhiều ý kiến quan ngại rằng, nếu tình hình này còn tiếp diễn, các doanh nghiệp ô tô có khả năng ngưng lắp ráp mà chuyển sang nhập xe nguyên chiếc từ Thái Lan và Indonesia.
Trong tháng 10, lượng tìm kiếm xe mới trên Chợ Tốt đã tăng 1,5 lần so với quý III vừa qua. Trong đó, các dòng xe có số lượng tìm kiếm tăng vọt là Mazda CX-5 (tăng 3,2 lần), Honda CR-V (tăng 3,5 lần), Ecosport (tăng 2,2 lần).
Bên cạnh đó, một "cánh cửa" khác cũng đang mở ra cho doanh nghiệp ô tô trong nước khi Nghị định 116/2017/NĐ-CP quy định về điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô đã được Thủ tướng ký ban hành có nhiều quy định ngặt nghèo và có thêm nhiều rào cản bởi hàng rào kỹ thuật, cùng với đó, giá tính thuế nhiều mẫu ô tô nhập khẩu có thể được nâng lên, sẽ làm cho xe nước ngoài khó có thể tràn vào Việt Nam.
Trong khi đó, ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước lại nhận được nhiều ưu đãi. Cụ thể, từ năm 2018, thuế suất thuế nhập khẩu linh kiện, phụ tùng ô tô từ các nước ASEAN giảm xuống 0%. Hiện các doanh nghiệp FDI nhập khoảng 70 - 80% bộ linh kiện từ ASEAN, còn 20 - 30% nhập ngoài khu vực này. Như vậy, tính ra thuế nhập khẩu bộ linh kiện bình quân còn khoảng 5% từ 2018 (hiện nay, thuế nhập khẩu bộ linh kiện bình quân từ 14 - 16%).
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng đã đề xuất giảm thuế nhập khẩu bộ linh kiện ô tô về mức từ 7 - 11% đối với mọi thị trường, đề xuất không đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với phần giá trị tạo ra gồm linh kiện nội địa hóa, công lao động, khấu hao máy móc, nhà xưởng. Doanh nghiệp nào sử dụng càng nhiều linh kiện trong nước, càng đầu tư máy móc hiện đại càng có lợi. "Một khi thuế nhập khẩu bộ linh kiện giảm thì giá xe giảm theo, nên dự báo năm 2018, giá xe trong nước sẽ rẻ”, theo đại diện Chợ Tốt.
Chính phủ đang xem xét điều chỉnh thuế thu nhập doanh nghiệp với doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô có quy mô lớn, áp dụng các chính sách khuyến khích về tín dụng đối với doanh nghiệp trong nước đầu tư sản xuất, lắp ráp ô tô. Các chính sách này tạo lực đẩy đầu tư công nghệ, mở rộng quy mô để sản xuất nhiều dòng xe made in Vietnam.
Ngọc Minh